Gam là gì? Nhận biết gam của một bài hát

GuitarShare
Posted by GuitarShare June 17, 2020

1. Gam là gì? Ký hiệu của nó ra sao? Tên các độ cao tương ứng trong âm thanh như thế nào?

   Gam đơn giản là tập hợp của những nốt nhạc trong bản hòa âm. Vậy để hiểu gam thì mình chỉ cần đi hiểu những nốt nhạc trong bản hòa âm là gì thôi! Quá đơn giản đúng không ^.^
Theo nhạc lý độ cao của âm thanh được chia thành 7 nốt chính như sau:

   Các bạn phải thực sự nhớ vị trí, thứ tự của các nốt này nhé cho dù là nó đang ở chỗ nào hay bắt đầu bằng bất kỳ nốt nào. Khi nhắc đến một nốt nhạc bạn phải biết nốt đứng trước và nốt đứng sau nó là gì?
   Có như thế bạn mới có thể tiếp tục học tiếp và phát triển nhạc lý của mình hơn nữa nhé. Chú ý là đừng nóng vội cái gì cũng cần phải có thời gian nhé.
   Ngoài 7 nốt nhạc chính này còn có các nốt nhạc phụ khác như thăng(#) hay Giáng(b). Chẳng hạn như La thăng(A#). Đó là do sự chênh lêch giữa các nốt nhạc mà sự chênh lệch nhỏ nhất giữa các nốt là ½ cung và lớn nhất là 1 cung. Cụ thế như hình dưới:

Như vậy khoảng cách của tất cả các nốt nhạc đều là 1 cung trừ các nốt sau là nửa cung thôi:
E- F (Mi – Fa): ½ cung
B- C(Si – Đô): ½ cung.
Vậy giữa các nốt nhạc có cách nhau 1 cung thì cái khoản giữa của chúng là nửa cung sẽ là nốt gì đây?
Nếu các bạn tăng nốt nhạc đó lên 1/2 cung người ta gọi là thăng(#) còn nếu bạn giảm nốt nhạc đó xuống nửa cung ngươi ta gọi là giáng(b). Cụ thể ta có hình sau nhé:

2. Nhận biết gam trong một bản nhạc giành cho guitar đệm hát

   Để xác định được gam trong một bản nhạc thì điều đầu tiên đó là bạn phải biết được vị trí của các nốt nhạc trên một bản nhạc. Bạn có thể tham khảo Hướng dẫn Đọc Bản nhạc Căn bản – Đọc Sheet nhạc cho Solo Guitar 
   Và bây giờ mình sẽ áp dụng vào việc tìm kiếm những nốt nhạc này sẽ nằm ở vị trí nào trên khuôn nhạc nhé. ở đây mình chỉ nêu khái quát những vấn đề liên quan để hỗ trợ trong vấn đề xác định gam trong một bản nhạc thôi 
Ở 1 bản nhạc cơ bản thì nó sẽ có 5 dòng và 7 nốt nhạc sẽ nằm ở các vị trí tương ứng trên dòng nhạc theo thứ tự tăng dần như hình sau:
Sau khi bạn đã nắm rõ về vị trí của các nốt nhạc trên bảng nhạc thì chúng ta cùng đến với phần thứ tự cố định của dấu hóa biểu. Đây là phần hết sức quan trọng !
Mẹo : Thực ra khi nhìn vào một bảng nhạc bất kỳ thì nó sẽ xảy ra 3 trường hơp chính như sau:
  • Trường hợp 1: Không có dấu hóa biểu thì bảng nhạc đó mình sẽ biết được là sẽ chơi trên gam Đô trưởng hoặc La Thứ. Sau đó các bạn nhìn nốt nhạc cuối cùng của bài hát nếu là nốt Đô thì bài đó chơi trên gam chủ là Đô trưởng và nếu là nốt La thì bài đó chơi trên gam chủ là La thứ.
  • Trường hợp 2: dấu hóa biểu thăng(#)
  • Trường hợp 3: dấu hóa biểu giáng(b).

* Trong trường hợp dấu hóa biểu thăng(#). Ta có quy tắc sau đây:
Quy tắc: Tính từ dấu thăng(#) cuối cùng đi lên ½ cung chính là âm gốc của gam trưởng . Tính từ âm gốc của gam trưởng xuống 1,5 cung chính là cung gốc của gam thứ.
Để làm rõ quy tắc các bạn xem hình ảnh dưới đây nhé:
Ví dụ: Bản nhạc có một dấu thăng thì chắc chắn thì nốt thăng cuối cùng là Fa thăng(Fa#) . 
   Vậy F# đi lên ½ cung sẽ là Sol (G) và Sol chính là nốt gốc của gam trưởng. 
   Từ đó mình sẽ xác định gam thứ bằng cách từ Sol đi xuống 1.5 cung sẽ xuống Mi thứ(Em). 
   Vậy từ đó ta sẽ biết bản nhạc này được chơi theo hai gam chính đó là gam Sol trưởng hoặc là gam Mi thứ. 
   Vậy để biết chắc là gam gì trong hai gam đó các bạn chỉ cần lật vào cuối bản nhạc và nhìn vào nốt cuối cùng của bản nhạc và nốt cuối cùng là nốt gì thì chính là gam đó.
Đó là cách đơn giản nhất giúp bạn phân biệt được bản nhạc, bài hát này chơi theo gam gì. Ở bài viết tiếp theo mình sẽ hướng đến việc từ việc xác định gam chính của bản nhạc sẽ xác định được bộ hợp âm tương ứng của gam đó. Từ đó hướng đến việc đệm hát đàn guitar điêu luyện và chuyên nghiệp. Nhắm mục tiêu có thể đệm hát bất kỳ bài hát nào mà mình chỉ cần nghe qua hoặc yêu thích.

Đánh giá
Tags: