Quãng Tam cung (Tritone) với tên gọi khác là quãng 4 tăng và quãng 5 giảm chính là quãng khó nghe nhất đến mức độ người ta gọi nó là thứ âm nhạc của Quỷ và bị cấm ở các nhà thờ !
Vậy tại sao quãng Tam chung lại khó nghe đến mức như vậy, hãy cùng tìm hiểu với GuitarShare nhé !
Quãng Tam Cung là gì
Quãng tam cung là một quãng được cấu tạo thành từ ba cung (hay sáu nửa cung) . Ở bất kỳ điệu thức trong âm nhạc nào chúng ta cũng chỉ có duy nhất một quãng tam cung, nó rơi vào giữa nốt thứ tư và thứ bảy của thang âm, vì vậy trong gam C chính là giữa F và B. Hoặc trong G chính nó sẽ ở giữa C và F thăng.
Đừng quên rằng trước khi phát minh ra các loại nhạc cụ phím, chúng ta không có ‘điều chỉnh phổ quát’ và các nhạc cụ được lên dây theo nhiều cách khác nhau. Các quãng tam cung thực sự đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của hòa âm phối khí hiện đại …
Không phải tất cả các nốt có dấu hóa được tạo ra cùng một lúc? F thăng và B giáng là những nốt đầu tiên, chúng được phát minh ra đầu tiên để thử nghiệm và giải quyết vấn đề của quãng tam cung trong âm nhạc.
Thứ Âm nhạc của Quỷ
Âm nhạc theo thời gian được tổ chức theo các thể thức hơn là theo các tone giọng(key). Ban đầu, các thể thức chỉ sử dụng các phím trắng trên bàn phím, vì vậy cách duy nhất để chơi trên một thang âm khác hoặc một mẫu khác theo các cung và nửa cung là bắt đầu bằng mỗi nốt nhạc khác nhau.
Người ta chấp nhận một truyền thống về thể thức này phù hợp với âm nhạc vui nhộn(Ionian và Lydian) hay thể thức khác dành cho chủ đề buồn, lãng mạn( Dorian và Phrygian).
Ở thời điểm đó, các điệu thức sẽ bắt đầu từ nó đến quãng 8 của chính nó.
- Ionian: C – D – E – F – G – A – B – C
- Dorian: D – E – F – G – A – B – C – D
- Phrygian: E – F – G – A – B – C – D – E
- Lydian: F – G – A – B – C – D – E – F
- Mixolydian: G – A – B – C – D – E – F- G
- Aeolian: A – B – C – D – E – F- G -A
- Locrian: B – C – D – E – F- G -A – B
Nhưng hệ thống này hoạt động trên từng nốt trong thang âm và cuối cùng khi đi đến nốt cuối là B. Thang âm này được gọi là thể thức Locrian, đây là thang âm mà duy nhất mà nốt thứ năm của thang âm không cấu thành một quãng năm đúng – đó là quãng 4 tăng – một quãng tam cung cấm kỵ!
Điều này nó đã đi ngược lại mọi sự tốt đẹp mà âm nhạc đại diện. Một cách huyền bí hơn, chúng được gọi là “diabolus in musica” – Ma quỷ trong âm nhạc. Thể thức Locrian rất hiếm khi được sử dụng. Một số nhạc sĩ muốn sử dụng bắt đầu làm xáo trộn quãng âm từ B – F này và cải tiến thang âm. Có nhiều nhạc sĩ đã giáng nốt B xuống bên dưới nốt F, một số nhạc sĩ khác lại thăng nốt F trên nốt B để tạo quãng 5 đúng.
Chính vì sự khám phá, thử nghiệm và đầy tính sáng tạo của những nhạc sĩ thiên tài đi trước mà chúng ta có hai dấu hóa bất thường đầu tiên là Bb và F#.
Quãng tam cung lại cực kỳ khó nghe
Theo Giáo Sư John Sloboda, quãng tam cung đặc biệt gây căng thẳng thần kinh bởi vì bộ não con người được lập trình sẵn để tìm sự hài hòa và đối xứng trong âm nhạc: “Khi chúng ta nghe thấy điều gì đó xung khắc, nó sẽ cho bạn một chút cảm xúc khó chịu bất chợt, bởi vì nó lạ lùng và bất ngờ. Cảm xúc khi nghe một quãng tam cung, kết quả có thể cũng không quá khác biệt so với cảm giác của một người bị vấp cầu thang khi không để ý đến việc nó đang thiếu nấc thang cuối cùng.”
Cao độ âm thanh hòa hợp với nhau khi có một tỷ lệ đơn giản giữa tần số của hai nốt nhạc. Tỷ lệ của hai nốt cách nhau một quãng tám nghe rất hài hòa là 2: 1. Quãng âm hài hòa tiếp theo là quãng năm đúng, tỉ lệ (3: 2). Cứ tiếp tục như thế, xuyên suốt toàn dải các quãng âm.
Còn với Quãng Tam Cung, các nốt của nó kết thúc với tỷ lệ bất cân xứng khó nghe 45:32 (hoặc 64:45 tùy thuộc vào cách bạn điều chỉnh nó). Dù bằng cách nào thì tỷ lệ này âm thanh khá xấu với tai người. Nhưng hoàn toàn không phải tất cả là tin xấu – Quãng tam cung đã tìm thấy danh tiếng và làm giàu trong thế giới dụng cụ báo thức và báo động khẩn cấp, tiếng còi tàu xe lửa, tiếng báo xe cứu thương…!
Quãng Tam Cung bị Cấm tại các nhà thờ
Như trình bày ở trên việc quãng tam cung gây sự ức chế, khó chịu đến cục bộ không phù hợp với yếu tố thánh thiêng trong âm nhạc phụng vụ. Ngoài ra, âm nhạc trong phụng vụ cũng đòi hỏi sự hài hòa được kiểm soát nghiêm ngặt bởi những người sáng tác cho nhà thờ, việc cấm sử dụng quãng 4 tăng ( 5 giảm) vì lý do âm nhạc hơn là vì họ tin rằng đó là ma quỷ sống trong âm nhạc.